De verschillen tussen de gedeeltelijke en de volledig gehydrogeneerde vetten
Waarschijnlijk heb je de hype over de gehydrogeneerde vetten ook wel gehoord. Wat is nu een vet welke volledig gehydrogeneerd of slechts gedeeltelijk gehydrogeneerd is? Is het gelijk aan de verzadigde aan de meervoudig niet verzadigde vetsoorten? Waar horen de transvetten nu in dit verhaal? We vertellen je graag wat nodig is om te weten over vetten. We gaan het over de slechte en de goede vetten hebben. Wat is nu goed voor jou en je familie?
Vet Hydrogenatie begrijpen
Hydrogenatie is een proces waar het waterstof wordt geforceerd om plantaardige olie als een soort van katalysator te gebruiken. Het forceert het waterstof om de chemische structuur van olie te veranderen in een vastere vorm. Olie kan deels gehydrogeneerd of helemaal gehydrogeneerd zijn. Zowel deels als compleet gehydrogeneerde vetten worden gezien als verzadigde vetten.
Nu vraag je jezelf mogelijk af waarom een voedingsproducent deze vetten wil veranderen op deze manier. Dit wordt helder als we de begrippen hieronder uitleggen. De belangrijkste reden is eigenlijk om de staat van het product te wijzigen. Het helpt ook om de houdbaarheid langer te maken.
Een deels hydrogenering
Een deels gehydrogeneerde olie heeft transvetten welke zachter en meer boterachtig zijn. Voedselproducenten kunnen deels gehydrogeneerde olie gebruiken voor in hun voedingsmiddelen, de gebakken goederen en ook in margarine. Het gaat langer mee dan de normale olie en heeft een andere samenstelling.
Deels gehydrogeneerde oliën zijn minder populair geworden door de transvetten. Transvetten worden gevormd in het hydrogenering proces. Het bedroevende nieuws is dat deels gehydrogeneerde plantaardige oliën ooit werden gezien als een gezondere optie voor de verzadigde vetten. Transvetten blijken echter slechter te zijn dan de verzadigde vetsoorten.
De transvetten die aangetroffen worden in de deels gehydrogeneerde vetten zorgen ervoor dat je LDL-cholesterol (de minst goede soort) omhoog gaan en daarnaast je HDL-cholesterolgehalte (de beste soort) verlagen. Het zorgt voor meer kans op hart- en vaatziekten en diabetes 2 als je deze eet.
Het opwarmen en opnieuw gebruiken van deels gehydrogeneerde vetten kan zorgen voor problemen. Studies laten zien dat juist de hoeveelheid aan transvetten toeneemt als de deels gehydrogeneerde vetten worden opgewarmd. Dit is ongeacht de manier waarop je ze opwarmt.
De transvetten worden ook gezien als slechte voedingsstoffen en soms zelfs verboden.
De complete hydrogenering
Het totale hydrogeneren van de verschillende oliën zorgt ervoor dat ze vast worden. Het is vergelijkbaar met de soorten verzadigde vetten welke je in vlees aantreft. De totaal gehydrogeneerde oliën zijn naar alle waarschijnlijkheid veel beter voor je dan de deels gehydrogeneerde oliën. Ze zouden niet beter zijn voor je gezondheid door de aanwezigheid van de transvetten.
De totaal gehydrogeneerde oliën hebben veel weg van stearinezuur, wat een niet zo gevaarlijke vorm van verzadigde vetten is. Stearinezuur zorgt niet direct voor een hoger LDL-cholesterolgehalte. Het is goed om in de keuken te gebruiken.
Het grote probleem is nu dat de totaal gehydrogeneerde oliën zeer vast en ook wasachtig zijn. Je kunt ze hierdoor moeilijk gebruiken. Mixen met de meervoudig onverzadigde oliesoorten (denk aan de soja- en zonnebloemolie) is wel mogelijk. Het helpt het ook om het wat zachter te maken. Het probleem is dat de onderzoeken niet erg duidelijk zijn over hoe de vetten werken op het cholesterolgehalte en ook op de risico’s op hart- en vaatziekten.
Een studie uit het jaar 2017 gaf aan, dat men bezorgd moest zijn over de geësterde vetten. De studie was uitgevoerd bij muizen en was niet uitgevoerd op mensen. De studie ontdekte dat de inname van geësterde vetten door de moeder het vetmetabolisme in haar lever en van de lever van de nakomelingen (volwassen) beïnvloedde. Het beïnvloedde ook de inname van verschillende geheresterde vetten bij de muizen. De volwassen nakomelingen van de muizen hadden een bloedsuikerspiegel welke grofweg 20 procent hoger was dan van de muizen waar de moeders sojaolie hadden gekregen.
De calorieën
Het is belangrijk op te weten dat de deels en de totaal gehydrogeneerde vetten erg rijk zijn aan vele calorieën (vet telt negen calorieën per iedere gram). Het zal ook in het eten in de supermarkten aangetroffen worden.
Verzadigde vetten versus onverzadigde vetten
Als je de voedseletiketten gaat lezen dan kan dit verwarrend zijn. De gedeeltelijk gehydrogeneerde vetten en ook de meervoudig onverzadigde oliën kunnen zeer gemakkelijk gemengd worden. De meervoudig onverzadigde vetsoorten (en niet de deels gehydrogeneerde vetten) welke een soort van verzadigde vet soorten zijn kunnen goed zijn (tot op zeker hoogte).
De conclusie
De hamvraag is of gehydrogeneerde vetten slecht voor je zijn. Deels geharde vetten zijn zeer zorgwekkend voor de gezondheid door de transvetten welke ontstaan. Transvetten zijn zeer ongezond in een dieet. Wanneer je deels of totaal gehydrogeneerde vetten in producten vindt in een supermarkt, dan is het zeer waarschijnlijk dat ze ook worden gevonden in de zwaar verwerkte voedsel – en voedingsmiddelen welke überhaupt al ongezond zijn.
